Doppler Ultrasonografi Nedir?
Doppler genel anlamda ultrason altında incelenen damar yatağının kan akımını ve normal dışı bir dirençle karşı karşıya olup olmadığını belirleyen bir testtir. Halk arasında ‘’renkli ultrason’’ olarak bilinen ultrason çeşidi budur ve amaç bebeği renkli olarak görüntülemek değil kalbin sistol (atım) ve diyastol (dolum) zamanlarında “kan akım hızlarını” incelemektir.
Doppler Ultrasonografinin faydaları nelerdir?
Kalbin atım ve dolum fazında incelenen damar yatağındaki basınçlar karşılaştırarak direnç belirlenir. Obstetrik (gebelikle ilgili) uygulamalarda anneden bebeğe kan götüren uteroplasental üniteyi değerlendirebileceği gibi, bebeğin kordonun kan akımı konusunda bilgi verir. Böylece ileride ortaya çıkabilecek gebelik zehirlenmesi (preeklempsi), rahim içi gelişme geriliği, plasentanın erken ayrılması (ablasyo plasenta), anne karnında bebek ölümü gibi durumlar açısından artmış riskler öngörülebilir.
Doppler Ultrasonografi tüm gebelere uygulanır mı?
Yüksek rizikolu gebeliklerin takibinin önemli bir parçasıdır. Günümüzde bebeğin sıkıntıda olup olmadığını en fazla duyarlılıkla belirleyen ve de en erken değerlendiren inceleme Doppler'dir. Rutin olarak tüm gebelere yapılması gerekmez.
Doppler ultrasonografi hangi durumlarda uygulanır?
Umbilikal ve uterin arter doppler incelemeleri en sık gebelik zehirlenmeli ve kronik hipertansiyonlu gebelerin izlenmesinde kullanılır. Ayrıca kontrolsüz diyabetli gebelerde, bebeğin sıvısının artması ya da bebeğin sıvısının azalması durumu olan gebelerde, fetüslerden birinde gelişim kusuru olan çoğul gebeliklerde, yaklaşım biçimini oluşturmakta yardımcı bir yöntem olarak kullanılabilir.
Doppler ultrasonografi ne zaman uygulanır?
Doppler ultrasonografi hamileliğin 20'nci haftası civarında uygulanır. Bunun dışında 23-24'ncü gebelik haftalarında ayrıntılı ultrasonun bir parçası olarak da uygulanabilir.
Gebeye yapılan rutin ultrason incelemesinden sonra önce sağlı sollu uterin arterlerde, sonra da umbilikal (kordon) arterde doppler incelemesi yapılır. Her iki uterin arterin akım değerleri, ikisi arasındaki matematiksel fark ve görünüm şekilleri değerlendirilir. Umbilikal arterde de yine akım değerlendirilir ve dalga şekli incelenir.
Doppler ultrasonografi nasıl yorumlanır?
Doppler tanı koydurucu değil yönlendirici bir testtir. Patolojik akım değerleri ya da anormal dalga görünümleri elde edildiğinde bebeğin diğer iyilik hali testleriyle yakından değerlendirilmesi konusunda hassas olunması gerektiğini gösterir. Bunun tek istisnası umbilikal arterde "ters akım" denen bir durumun ortaya çıkmasıdır. Umbilikal arterde bu anormal dalga şekli gözlendiğinde bebeğin karında ölme riski oldukça yüksektir ve acil doğum gerekebilir.
Doppler incelemelerinin bebek üzerine zararlı etkileri var mıdır?
Yapılan çalışmalar kalite kontrolü düzenli olarak yapılan bir doppler cihazıyla, tecrübeli bir kişi tarafından yalnızca gerekli durumlarda uygulanan ve mümkün olan en kısa sürede tamamlanan bir doppler incelemesinin bebek üzerinde zararlı olmadığını göstermektedir.